Ustawa z dnia 24 listopada 2017 r. o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (ustawa obowiązuje od 1 lipca 2018r) reguluje warunki świadczenia usług turystycznych na terenie RP.
Ustawa wprowadziła nowy rodzaj przedsiębiorcy turystycznego – przedsiębiorcę ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych. Powiązane usługi turystyczne są to niestanowiące imprezy turystycznej połączenie co najmniej dwóch różnych rodzajów usług turystycznych nabytych na potrzeby tej samej podróży lub wakacji, w przypadku gdy z dostawcami poszczególnych usług turystycznych są zawierane odrębne umowy.
Przykład: na stronie linii lotniczej podróżny kupuje bilet i przez tę stronę jest kierowany np. do hotelu, gdzie kupuje nocleg. Następuje zawarcie 2 umów: z linia lotniczą i hotelem.
- Nowością wprowadzoną przez ustawę, która weszła w życie 1 lipca 2018r. jest wyłączenie spod jej zakresu imprez turystycznych trwających krócej niż 24 godziny, chyba, że obejmują nocleg, czyli tzw. wycieczek jednodniowych, jak również podróży służbowych organizowanych na podstawie umowy generalnej, a także wyjazdów realizowanych okazjonalnie, na zasadach niezarobkowych i wyłącznie ograniczonej grupie podróżnych.
- Obowiązek informacyjny. Organizator turystyki, przedsiębiorca ułatwiający nabywanie powiązanych usług turystycznych oraz agent turystyczny, w przypadku gdy impreza turystyczna jest sprzedawana za jego pośrednictwem, przed zawarciem umowy udzielają podróżnym informacji za pośrednictwem odpowiedniego standardowego formularza informacyjnego.
Obowiązujący system zabezpieczeń finansowych dla organizatorów turystyki:
I flar
- gwarancja ubezpieczeniowa albo gwarancja bankowa ,
- ubezpieczenie na rzecz podróżnych,
- rachunek powierniczy (dot. wyłącznie imprez krajowych).
Beneficjentem ww. zabezpieczeń jest marszałek województwa.
II filar
- Jest to wyodrębniony rachunek bankowy obsługiwany przez Ubezpieczeniowy Fundusz Gwarancyjny. Środki pochodzą przede wszystkim z wpłat składek organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych.
Jak działa system zabezpieczeń finansowych i kto jest odpowiedzialny za sprowadzenie turystów do kraju w przypadku niewypłacalności organizatora turystyki?
System zabezpieczeń finansowych zapewnia podróżnym na wypadek niewypłacalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych:
- pokrycie kosztów kontynuacji imprezy turystycznej lub kosztów powrotu do kraju, w szczególności kosztów transportu i zakwaterowania; Marszałek województwa lub wskazana przez niego jednostka prowadzi działania związane z organizacją powrotu podróżnych do kraju;
- zwrot wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub powiązane usługi turystyczne, w przypadku gdy nie zostały lub nie zostaną zrealizowane;
- zwrot części wpłat wniesionych tytułem zapłaty za imprezę turystyczną lub powiązane usługi turystyczne, odpowiadający części, które nie zostały lub nie zostaną zrealizowane;
W przypadku gdy środki finansowe na pochodzące z zabezpieczeń finansowych (tzw. I filar) okażą się niewystarczające, na pokrycie wyżej wymienionych kosztów przeznacza się środki z Turystycznego Funduszu Gwarancyjnego (II filar).
W każdym przypadku niewypłacalności organizatora turystyki lub przedsiębiorcy ułatwiającego nabywanie powiązanych usług turystycznych, podmioty udzielające zabezpieczeń finansowych
w formie gwarancji ubezpieczeniowych lub bankowych , a także umów ubezpieczenia na rzecz podróżnych, przyjmują zgłoszenia bezpośrednio od podróżnych.
Na co głównie powinni zwrócić uwagę podróżni przed zawarciem umowy o imprezę turystyczną:
- kto jest faktycznym organizatorem imprezy i czy ten podmiot jest wpisany do rejestru organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych (zwany dalej punput);
Centralna Ewidencja Organizatorów Turystyki – adres strony gdzie można sprawdzić , czy biuro podróży jest wpisane do rejestru organizatorów turystyki i punput; informacje takie można również uzyskać dzwoniąc do UMWL do Departamentu Promocji i Turystyki – tel. 81 4416 678
- Czy wobec organizatora nie jest wszczęte postępowanie w sprawie wydania zakazu prowadzenia działalności;
- Czy przedsiębiorca posiada aktualne zabezpieczenie finansowe;
- Zakres terytorialny posiadanego zabezpieczenia;
- Wysokość i termin przedpłat jakie może pobierać od podróżnych organizator turystyki;
- Jeżeli umowa jest zawierana u agenta turystycznego, należy sprawdzić czy przedsiębiorca ten działa na rzecz organizatora turystyki wpisanego do rejestru i czy działa na podstawie ważnej umowy agencyjnej. Należy również pamiętać, że w umowie zawieranej z podróżnym, agent zawsze powinien jednoznacznie wskazywać organizatora turystyki , którego reprezentuje.
Rejestr organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie powiązanych usług turystycznych prowadzi marszałek województwa właściwy ze względu na siedzibę przedsiębiorcy turystycznego lub adres zamieszkania przedsiębiorcy turystycznego będącego osobą fizyczną.
Ważne informacje dla klientów biur podróży:
- Organizator turystyki ponosi odpowiedzialność za wykonanie usług turystycznych objętych umową o udział w imprezie turystycznej, bez względu na to, czy usługi te mają być wykonane przez organizatora turystyki, czy przez innych dostawców usług turystycznych;
- Podróżny powinien niezwłocznie zawiadomić organizatora turystyki (w miarę możliwości w trakcie trwania imprezy turystycznej), o stwierdzeniu niezgodności z zawartą umową. Jeżeli organizator turystyki nie usunie niezgodności w rozsądnym terminie wyznaczonym przez podróżnego, podróżny może dokonać tego sam i wystąpić o zwrot poniesionych, niezbędnych wydatków;
- Organizator turystyki, który w czasie trwania danej imprezy turystycznej nie wykonuje przewidzianych w umowie usług stanowiących istotną część tej imprezy, jest obowiązany, bez obciążania podróżnego dodatkowymi kosztami, wykonać w ramach tej imprezy odpowiednie świadczenia zastępcze;
- Podróżnemu przysługuje obniżka ceny za każdy okres, w trakcie którego stwierdzono niezgodność, chyba że została ona spowodowana wyłącznym działaniem lub zaniechaniem podróżnego, a także odszkodowanie lub zadośćuczynienie za poniesione szkody lub krzywdy, których doznał w wyniku niezgodności. Roszczenia, przedawniają się z upływem 3 lat;
- Podróżny może kierować wiadomości, żądania lub skargi związane z realizacją imprezy turystycznej bezpośrednio do agenta turystycznego, za pośrednictwem którego została ona nabyta.
Po zawarciu umowy o udział w imprezie turystycznej podwyższenie ceny jest możliwe wyłącznie, gdy w umowie wyraźnie zastrzeżono taką możliwość oraz gdy stanowi ona, że podróżny ma prawo do obniżki ceny. Cena ustalona w umowie o udział w imprezie turystycznej nie może być podwyższona w okresie 20 dni przed datą rozpoczęcia imprezy turystycznej. Jeżeli podwyżka ceny przekracza 8% ceny imprezy podróżny może rozwiązać umowę.
Podwyższenie cen jest możliwe wyłącznie jako bezpośredni skutek zmiany: kosztów paliwa lub innych źródeł zasilania; wysokości podatków lub opłat od usług turystycznych nałożonych przez podmioty, które nie biorą bezpośredniego udziału w realizacji imprezy turystycznej, w tym podatków turystycznych, opłat lotniskowych lub opłaty za wejście na pokład i zejście na ląd w portach oraz na lotniskach; kursów walut mających znaczenie dla danej imprezy turystycznej.
Odstąpienie od umowy o udział w imprezie turystycznej lub jej rozwiązanie:
- Podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej w każdym czasie przed jej rozpoczęciem;
- Podróżny może zostać zobowiązany do zapłacenia odpowiedniej i uzasadnionej opłaty za odstąpienie od umowy o udział w imprezie turystycznej na rzecz organizatora turystyki. W przypadku nieokreślenia w umowie o udział w imprezie turystycznej opłat za odstąpienie od umowy o udział w imprezie turystycznej wysokość tej opłaty odpowiada cenie imprezy turystycznej pomniejszonej o zaoszczędzone koszty lub wpływy z tytułu alternatywnego wykorzystania danych usług turystycznych. Na żądanie podróżnego organizator turystyki uzasadnia wysokość opłat za odstąpienie od umowy o udział w imprezie turystycznej;
- W umowie o udział w imprezie turystycznej może zostać wskazana opłata za odstąpienie od umowy o udział w imprezie turystycznej w wysokości zależnej od tego, w jakim czasie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej doszło do odstąpienia od umowy o udział w imprezie turystycznej, od spodziewanych oszczędności kosztów oraz spodziewanego dochodu z tytułu alternatywnego wykorzystania danych usług turystycznych. Opłata podlega potrąceniu z wpłaty dokonanej przez podróżnego;
- Podróżny może odstąpić od umowy o udział w imprezie turystycznej przed rozpoczęciem imprezy turystycznej bez ponoszenia opłaty za odstąpienie w przypadku wystąpienia nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności występujących w miejscu docelowym lub jego najbliższym sąsiedztwie, które mają znaczący wpływ na realizację imprezy turystycznej lub przewóz podróżnych do miejsca docelowego. Podróżny może żądać wyłącznie zwrotu wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej, bez odszkodowania lub zadośćuczynienia w tym zakresie;
- Organizator turystyki może rozwiązać umowę o udział w imprezie turystycznej i dokonać pełnego zwrotu podróżnemu wpłat dokonanych z tytułu imprezy turystycznej, bez dodatkowego odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli liczba osób, które zgłosiły się do udziału w imprezie turystycznej, jest mniejsza niż minimalna liczba osób podana w umowie o udział w imprezie turystycznej, a organizator turystyki powiadomił podróżnego o rozwiązaniu umowy o udział w imprezie turystycznej w terminie określonym w umowie o udział w imprezie turystycznej, lecz nie później niż na: 20 dni przed rozpoczęciem imprezy turystycznej trwającej ponad 6 dni; 7 dni przed rozpoczęciem imprezy turystycznej trwającej 2-6 dni; 48 godzin przed rozpoczęciem imprezy turystycznej trwającej krócej niż 2 dni, lub organizator turystyki nie może zrealizować umowy o udział w imprezie turystycznej z powodu nieuniknionych i nadzwyczajnych okoliczności i powiadomił podróżnego o rozwiązaniu umowy o udział w imprezie turystycznej niezwłocznie przed rozpoczęciem imprezy turystycznej;
- Organizator turystyki dokonuje zwrotu poniesionych opłat i wpłat, o których mowa w ust. 4 i 5, w terminie 14 dni od dnia rozwiązania umowy o udział w imprezie turystycznej. Przepis ust. 2 stosuje się odpowiednio;
- Konsument, który zawarł umowę o udział w imprezie turystycznej poza lokalem przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta, może w terminie 14 dni od dnia jej zawarcia odstąpić od niej bez podawania przyczyny i ponoszenia kosztów, chyba że negocjacje ustne, na podstawie których została zawarta umowa, były prowadzone w oparciu o wcześniejsze zamówienie złożone przez konsumenta. Przepisy art. 30, art. 31, art. 32 ust. 1 i 2, art. 35, art. 37 i art. 38 pkt 1 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta stosuje się odpowiednio.