Powstaniec 1863
Bardzo mocnym akcentem obchodów 160. rocznicy Powstania Styczniowego był film fabularny „Powstaniec 1863”, opowiadający o losach legendarnego dowódcy oddziału powstańczego z Podlasia i Lubelszczyzny – księdza Stanisława Brzóski. Partnerem obrazu w ramach samorządowego programu „Warto być Polakiem” jest Województwo Lubelskie.
Lubelskie w latach 1863–1864 było areną licznych walk i potyczek powstańczych oddziałów z Rosjanami. „Powstaniec 1863” to produkcja opowiedziana z perspektywy kapelana i dowódcy powstańczego ks. Stanisława Brzóski (odtwarzanego przez Sebastiana Fabijańskiego). Oficer i naczelny kapelan powstania, wspierany przez niemniej odważnego adiutanta Franciszka Wilczyńskiego (w tej roli Ksawery Szlenkier), przez dwa lata walczył na dużym obszarze Podlasia i Lubelszczyzny, siejąc popłoch w oddziałach wroga. Nazwany przez Rosjan „Duchem” już za życia stał się legendą, która trwa do dziś. W wielu miejscach naszego regionu stoją pomniki i tablice ks. generała Stanisława Brzóski, jego imię noszą szkoły oraz drużyny harcerskie i strzeleckie.
Tadeusz Syka – producent, scenarzysta i reżyser filmu mówił o wielkiej potrzebie nakręcenia w rocznicowym roku obrazu niosącego wartości patriotyczne oraz przekaz o polskiej historii, w tym dążeniach do niepodległości. Wiaczesław Boguszewski, polsko-ukraiński aktor odtwarzający carskiego generała Zachara Maniukina, zwanego katem Podlasia, podkreślał też aktualność historycznego przesłania o grozie rosyjskiego imperializmu, którego ofiarą jest Ukraina.
Scenariusz i reżyseria: Tadeusz Syka
Produkcja: Polski Instytut Sztuki Filmowej, Klasyka PRO, Fundacja Tylko Orły, Kino Świat
Ogólnopolska premiera kinowa: 12 stycznia 2024 r.