Departament Promocji, Sportu i Turystyki

Odsłonięcie tablicy pamięci w Łomazach

Po raz kolejny byliśmy świadkami odsłonięcia tablicy upamiętniającej Żydów pomordowanych podczas nazistowskiej Akcji Reinhardt. Uroczystości zorganizował wójt Jerzy Czyżewski w Gminie Łomazy.

Wydarzenie rozpoczęło się od wizyty na cmentarzu żydowskim gdzie zostały złożone kwiaty i zapalone znicze. Następnie zebrani przeszli na ulicę Małobrzeską gdzie doszło do głównych uroczystości. Tablica została umieszczona w miejscu pełnym symboliki, bo na fragmencie wymurowanej ściany, która ma przypominać o znajdującej się tu niegdyś synagodze, zniszczonej podczas okupacji niemieckiej. W imieniu marszałka Jarosława Stawiarskiego hołd pomordowanym złożyli prof. Sabina Bober, kierownik Oddziału Upamiętnień Martyrologii UMWL i Tadeusz Szymanek Sekretarz Województwa Lubelskiego. Obecny był także Przewodniczący Rady Religijnej Związku Gmin, rabin Symcha Keller, który odśpiewał Kadisz – modlitwę za zmarłych. 

Jesteśmy świadomi, że na terenie naszej miejscowości Łomazy Żydzi stanowili bardzo znaczącą grupę. Tutaj mieszkali, działali, prowadzili działalność gospodarczą – byli po prostu mieszkańcami tej ziemi. Niestety, ten pobyt skończył się w 1942 r. Słynna akcja „Reinhardt” spowodowała, że mieszkańcy pochodzenia żydowskiego, musieli opuścić nasz kraj, a najczęściej ponieść śmierć w komorach gazowych, w obozach śmierci lub przez rozstrzelanie. Zamordowano ponad 1700 osób, w tym kobiety i dzieci. podkreślił wójt Jerzy Czyżewski.

Akcja Reinhardt w Łomazach zaczęła się w maju 1942 r. od utworzenia oficjalnego getta, do którego wkrótce sprowadzono Żydów z Warszawy, Suwałk, Serocka, Mławy i Międzyrzeca Podlaskiego. Niedługo potem rozpoczęto egzekucje podczas, których za każdym razem mordowano co najmniej kilkudziesięciu Żydów. W połowie sierpnia tego samego roku rozpoczęła się likwidacja getta. Około 2 tyś Żydów zostało zgromadzonych na placu przed szkołą, skąd małymi grupami byli prowadzenia do lasu Hały i tam mordowani. Po przeszukaniu terenu getta Niemcy znaleźli jeszcze około 30 ukrywających się osób, które także rozstrzelano w lesie. Jesienią zamordowano ostatnich 32 więźniów obozu w Szenejkach. Ostatecznie okupację niemiecką przeżyło około 100 Żydów z Łomaz.

Fot. Urząd Gminy w Łomazach

galeriaGALERIA