„Kartka z historii lubelskiego sportu – koszykówka”
Koszykówka jest niezwykle popularną dyscypliną sportu drużynowego na całym świecie. Szacuje się, że uprawia ją około 400 milionów ludzi.
„Zawołałem chłopaków na salę gimnastyczną, podzieliłem ich na dwie dziewięcioosobowe drużyny i dałem im starą piłkę. Po czym pokazałem im dwa kosze po brzoskwiniach, które przybiłem po obu stronach sali i powiedziałem im, że muszą wrzucić piłkę do kosza przeciwnej drużyny” – wspominał w nowojorskim radiu James Naismith – nauczyciel sportu w szkole w Springfield w USA – tak w grudniu 1891 r. powstała nowa gra drużynowa.
Gra zostaje nazwana „piłką koszykową” i polegała na rzucaniu piłki do wiklinowych koszy zawieszonych na balkonach sali gimnastycznej. Początkowo do gry w koszykówkę używano zwykłej piłki futbolowej. Pierwsza piłka przeznaczona wyłącznie do koszykówki powstała w 1894 r. Naismith stworzył też podstawowe zasady gry w koszykówkę. Już w 1904 r. koszykówka zadebiutowała na igrzyskach olimpijskich jako dyscyplina pokazowa, a od 1936 r. jest dyscypliną olimpijską.
Na ziemie polskie koszykówka dotarła jeszcze przed odzyskaniem niepodległości. We Lwowie 29 czerwca 1909 r. odbyły się pierwsze oficjalne zawody koszykówki kobiet z udziałem sześciu zespołów gimnazjalnych. Zagrano na trawiastym boisku i przy koszach, które nie miały jeszcze tablic. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w 1918 r. koszykówka była popularnym sportem wśród dzieci i młodzieży.
Swoją kartę w historii rozwoju koszykówki w Polsce ma również Lubelszczyzna. Początki koszykarskich zmagań to lata dwudzieste XX wieku i sport akademicki. W 1922 r. na Uniwersytecie Lubelskim utworzony zostaje Akademicki Związek Sportowy. W 1924 r. koszykówka razem z siatkówką ujęta była w ramach sekcji piłki ręcznej. Już rok później członkowie AZS sami zbudowali boisko do małych gier przy ulicy Lipowej. Posiadanie własnego obiektu pozwoliło na utworzenie sekcji koszykówki mężczyzn i kobiet. Drużyna koszykówki męskiej w 1926 r. weszła do klasy A, a w drugiej połowie lat trzydziestych była mistrzem okręgu.
W 1934 r. zawodniczki Unii Lublin zajęły 3 miejsce na Mistrzostwach Polski kobiet w koszykówce, które odbywały się w Lublinie z udziałem 3 drużyn: Unia Lublin, Polonia Warszawa, IKP Łódź. Unia przegrała wszystkie mecze, tak o koleżankach z Lublina piszę jedna z koszykarek Polonii Warszawa w czasopiśmie „Start”: „Zawodniczki jej, każda z osobna i jako zespół, zrobiły tak kolosalne postępy od zimy, że po prostu nie chciało nam się wierzyć, że to te same panie. Mają ogromny zmysł do kombinacji, są inteligentne i wcale dobrze „obstawiają”. Jak jeszcze nauczą się strzelać, będą zupełnie dobrą drużyną”.
W 1938 r. zorganizowano w Lublinie Akademickie Mistrzostwa Polski w koszykówce męskiej, które okazały się sukcesem organizacyjnym i sportowym. Wzięło w nich udział sześć drużyn: Kraków, Lublin, Lwów, Poznań, Warszawa i Wilno. Po zwycięstwach nad Krakowem i Warszawą lublinianie zajęli pierwsze miejsce w grupie. W finale AZS Lublin pokonał zespół AZS Wilno 42:31 i zdobył tytuł Akademickiego Mistrza Polski. W marcu 1939 r. zagrał w półfinałach Mistrzostw Polski, przegrywając jednak z „Wisłą” Kraków i AZS Lwów.
Jeszcze przed zakończeniem II wojny światowej, po wyzwoleniu Lublina w 1944 r. w ramach sekcji piłki ręcznej klubu WKS Lublinianka rozpoczyna działalność zespół koszykówki (obok zespołu siatkówki, koszykówki żeńskiej oraz 11 osobowego szczypiorniaka).
W 1950 r. w związku z reorganizacją zrzeszeń sportowych w latach 1949-1950 WKS Lublinianka przekształcony zostaje w Okręgowy Wojskowy Klub Sportowy Lublin. Jedną z czołowych sekcji lubelskiego OWKS-u jest drużyna koszykówki, w której szeregach rozpoczyna swoją karierę koszykarską m.in.: Zdzisław Niedziela – człowiek, któremu lubelska koszykówka zawdzięcza bardzo wiele (trener Startu Lublin 1960 – 1980). W 1952 r. drużyna koszykarzy OWKS Lublin występuje w I lidze, wcześniej zdobywając Mistrzostwo Okręgu. Grający w szeregach OWKS-u Andrzej Nartowski zostaje powołany do Kadry Narodowej na Mistrzostwa Europy. W 1953 r. swoją działalność rozpoczyna klub Start Lublin. OWKS Lublin zostaje przemianowany na GWKS Lublin (Garnizonowy Wojskowy Klub Sportowy), a rok później ulega likwidacji. W 1959 r. trenerem koszykarzy AZS zostaje Andrzej Prędkiewicz, który rozwija sekcję koszykówki AZS. Rośnie zainteresowanie lubelskiego środowiska akademickiego rozgrywkami ligi międzyuczelnianej oraz spartakiadami międzywydziałowymi i międzyuczelnianymi. Koszykówka staje się coraz bardziej popularna. W 1960 r. drużyna Startu Lublin po raz pierwszy awansuje do I ligi – ówczesnej ekstraklasy, po sezonie spada do II ligi, by po roku ponownie awansować do I ligi, gdzie gra aż do spadku do II ligi w sezonie 1967/1968. W 1965 r. koszykarze Startu Lublin zajmują po raz pierwszy 3 miejsce i zdobywają pierwszy brązowy medal w I lidzie.
I liga była najważniejszą klasą rozgrywkową koszykówki mężczyzn w latach 1947-1997, nazywaną również ekstraklasą polską. Niższym szczeblem rozgrywek były kolejno II i III liga. Po 1997 r. oficjalne nazwy najwyższego szczebla rozgrywek koszykówki mężczyzn ulegały zmianom wynikającym z nazw sponsorów tytularnych (obecna nazwa – Energa Basket Liga). W 2000 r. nastąpiła reforma męskich ligowych rozgrywek koszykarskich w Polsce. Dotychczasowa I liga została nazwana „ekstraklasą”, druga liga – pierwszą, itd.
Polska Liga Koszykówki Kobiet, zwana również ekstraklasą, była najwyższą w hierarchii klasą żeńskich rozgrywek koszykarskich w Polsce. Obecnie najwyższa klasa rozgrywkowa w kobiecej koszykówce nosi nazwę Energa Basket Liga Kobiet. Kolejnym niższym szczeblem rozgrywek jest I liga.
W 1961 r. w WKS Lubliniance powstaje na nowo sekcja koszykówki. Sukcesy odnoszą juniorzy WKS (1961 r. – Wicemistrzostwo Wojska Polskiego, w 1962 r. – srebrny medal w Lublinie, a w 1965 r. Mistrzostwo Polski Juniorów).
Pierwszy juniorski medal zdobywa zespól MKS Lublin w 1961, zajmując 3 miejsce, drugi juniorski tym razem srebrny medal MKS zdobył w 1972 r.
W 1966 r. koszykarki AZS pierwszy raz awansują do ekstraklasy – ówczesnej Polskiej Ligi Koszykówki Kobiet (spadek w kolejnym sezonie) oraz w tym samym roku zdobywają 2 miejsce w Akademickich Mistrzostwach Polski oraz 2 miejsce w rywalizacji juniorskiej.
Drużyna koszykówki mężczyzn AZS wygrywa finałowe spotkanie spartakiady miejskiej, wygrywając z Lublinianką. Po zwycięskim meczu finałowym w Rzeszowie WKS Lublinianka awansuje pod wodzą trenera Stanisława Dzierżaka do I ligi, w której gra przez kolejne 10 sezonów.
Hymn koszykarski Lublinianki (na podstawie Opracowania Pana Leszka Postoja)
JAK DŁUGO NA RATUSZU HEJNAŁU SŁYCHAĆ TON,
TAK DŁUGO LUBLINIANKA W BASKECIE DZIERŻY TRON
NIECH ŻYJE LUBLINIANKA NASZA LUBELSKA BRAĆ,
ZASŁUGA TO NIEMAŁA TYCH CO UMIEJĄ GRAĆ
DRUŻYNA NIE ZAPOMNIAŁA, ŻE TRENERA TEŻ MA,
ZASŁUGI JEGO SĄ ZNANE, KAŻDY JE DOBRZE ZNA
NIECH ŻYJE DOKTOR DZIERZAK PRZEZ SZEREG DŁUGICH LAT,
A ZAWODNICY PROSZĄ O LITER DWA… DZIEŚCIA DWA
Mecze derbowe pomiędzy koszykarzami Startu, a Lublinianki były świętem koszykówki, rozgrywane przy pełnych halach publiczności. Warto wspomnieć przy tej okazji o jednym z najwybitniejszych przedstawicieli lubelskiej koszykówki – olimpijczyku (Meksyk 1968, Monachium 1972), reprezentancie Polski Andrzeju Kasprzaku wychowanku Lublinianki, w której spędził całą swoją karierę koszykarską. W biało-czerwonych barwach rozegrał 98 spotkań, notując 461 punktów. W ubiegłym roku Zarząd Województwa Lubelskiego przyznał Andrzejowi Kasprzakowi Odznakę Honorowa „Zasłużony dla Województwa Lubelskiego”.
W 1970 r. juniorzy Startu Lublin zdobywają Mistrzostwo Polski Juniorów, rok później w 1971 r. w finale II Ogólnopolskiej Spartakiady Młodzieży w Katowicach reprezentacja województwa lubelskiego juniorów starszych (tzw. kadra spartakiadowa), prowadzona przez trenera Zdzisława Niedzielę zdobywa Wicemistrzostwo Polski. Juniorzy Startu staja na podium Mistrzostw Polski jeszcze kilkukrotnie: 1977 r. – 3 miejsce, 1983 r. – 2 miejsce, 1997 r. (trener Krzysztof Ziemoląg) i 1999 r. ( trenerzy Arkadiusz Czarnecki i Wojciech Paszek) – 3 miejsce (juniorzy starsi).
W 1974 r. drużyna Startu Lublin po raz trzeci awansuje do I ligi, w 1979 r. do drużyny dołącza Kent Washington i gra w Starcie przez 2,5 sezonu. Start był pierwszym polskim klubem, który zatrudnił czarnoskórego koszykarza. Washington dwa lata wcześniej był w Lublinie z uniwersytecką drużyną Southampton, wtedy nawiązał kontakt z trenerem Zdzisławem Niedzielą i postanowił zagrać w Starcie. Pojawienie się czarnoskórego zawodnika w Starcie można porównać do znanej nam „Małyszomanii”. Mecze z udziałem Washingtona przyciągały tłumy kibiców, nie tylko w Lublinie. Na mecze ligowe Startu przychodziło ponad 3 tys. kibiców, a chętnych do zakupu biletów było kilka razy więcej, zdarzały się przypadki fałszowania biletów. Mecze wyjazdowe Startu, obserwowała rekordowa liczba widzów, dla których występ czarnoskórego Amerykanina był wydarzeniem historycznym. Popularność gracza Startu była tak wielka, że koszykarz wystąpił w kultowej komedii „Miś” Stanisława Barei.
Był to okres bardzo dobry dla Startu, który miał w swoim składzie znakomitych zawodników, reprezentantów kraju m.in.: olimpijczyka (Moskwa 1980) Ireneusza Mulaka, (który w biało – czerwonych barwach rozegrał 126 spotkań, zdobył 665 punktów), Edwarda Ignerskiego, Jerzego Żytkowskiego. Start dwukrotnie w latach 1979, 1980 zdobył 3 miejsce i brązowe medale w I lidze, niestety m.in.: zmiany kadrowe, odejście trenera Zdzisława Niedzieli, sprawiły, że Start spada do II ligi w sezonie 1980/1981.
W 1978 r. koszykarki AZS Lublin ponownie awansują do ekstraklasy, w której grają przez kolejny sezon. Kolejne 19 sezonów zespół gra w I lidze. W 1981 r. rozwiązana zostaje sekcja koszykówki w klubie WKS Lublinianka.
25 kwietnia 1987 r. w hali WOSiR odbył się „Mecz wspomnień” dawnych I ligowych rywali Lublinianki i Startu. Mecz wyjątkowy dla zawodników i publiczności. „Gladiatorzy” lubelskiej koszykówki swą grą od lat pięćdziesiątych reprezentowali stolicę naszego województwa, dając kolejnym pokoleniom kibiców możliwość uczestniczenia w pięknych koszykarskich widowiskach.
Do meczu, który zakończył się zwycięstwem Startu 110:92 powołani zostali: KS Start: Leszek Rouppert, Wiesław Zaworwski, Jan Jargiełło, Leszek Postój, Edmund Czerwiński, Wojciech Krzykała, Ireneusz Mulak (grający wówczas we Francji), Marek Choina (przebywający wówczas w Kolonii w RFN), Adam Dąbrowski, Jerzy Żytkowski, Mirosław Parzymies, Leszek Stasiak.
Trener: Zdzisław Niedziela, Bogdan Bylica, Janusz Górnicki.
Szef klubu: Andrzej Frączkowski
WKS Lublinianka: Andrzej Kasprzak, Waldemar Kozak, Władysław Brzozowski, Roman Szczuka, Roman Waseńczuk, Janusz Krzesiak, Jerzy Plebanek, Bogdan Lecyk, Edward Ignerski, Janusz Florczak, Zdzisław Szabała, Grzegorz Wallner, Adam Gąsior, Marek Niemiec, Krzysztof Rachowski.
Trener: Stanisław Dzierżak, Zenon Jaźwierski (korespondencyjnie z Luksemburga).
Dyrektor klubu: płk. Józef Wiśniewski
W 1988 r. juniorzy AZS pod okiem Zdzisława Szabały zdobywają Mistrzostwo Polski Juniorów, a Piotr Karolak zostaje królem strzelców turnieju finałowego.
W 1991 r. pierwszy awans koszykarzy AZS Lublin do I ligi, koszykarki AZS Lublin ponownie awansują do ekstraklasy w 1999 r., (w tym roku również juniorki AZS Lublin zajmują 3 miejsce w Mistrzostwach Polski Juniorek – trener Sławomir Depta) w której grają do sezonu 2005/2006. W 2002 r. Klub przeniósł siedzibę z Lublina do Chełma na podstawie porozumienia między sponsorem firmą Meblotap, Klubem AZS Lublin i Zarządem miasta Chełm. Na parkietach ekstraklasy koszykarze AZS Lublin występowali przez trzy sezony jako AZS Lubelski Węgiel, AZS Lubella, AZS Perła Lubella Lublin. Sezon 1998/1999 – 12 miejsce, sezon 1999/2000 –10 miejsce i sezon 2000/2001 – 12 miejsce, który był ostatnim w PLK. W latach 1999 – 2003 trenerem AZS Lublin był bułgarski szkoleniowiec Teodor Mołłow. W 2000 r. zespół koszykówki mężczyzn AZS Akademii Rolniczej po zwycięstwie w eliminacjach krajowych awansuje do nowo utworzonej Ligi Akademickiej Koszykówki (LAK) oraz zdobywa Akademickie Wicemistrzostwo Polski. Przez 6 sezonów zespół AZS Akademii Rolniczej występuje nieprzerwanie w Ogólnopolskiej Akademickiej Lidze Koszykówki. AZS Lublin i AZS Akademię Rolniczą w Lublinie łączyła jedna osoba … jest to trener Janusz Narkiewicz, współtwórca sukcesów koszykarzy AZS Lublin w duecie trenerskim z Januszem Herbinem (1990 – 1994), koszykarzy AZS AR Lublin (2000 – 2006), a także trener koszykarzy Startu (1994-1996).
W 1994 r w Lublinie odbył się pierwszy Mecz Gwiazd Polskiej Ligi Koszykówki wzorowany na NBA All – Star Games, w którym wzięli udział najlepsi zawodnicy grający w Polsce. Spotkanie odbyło się w konwencji północ – południe, a w drużynie południa, która pokonała drużynę północy 138:136 zagrali zawodnicy Agrofar AZS Lublin: Piotr Karolak (zdobywca 19 pkt) i Roman Rutkowski (15 pkt). Mecz ten sędziował lublinianin Krzysztof Kołoszewski.
W 1997 r. srebrny medal Mistrzostw Polski juniorów zdobył Start Skarpa Lublin, którego trenerem był Arkadiusz Czarnecki.
W 2002 r. drużyna koszykówki AZS Akademii Rolniczej zdobywa Akademickie Mistrzostwo Polski i reprezentuje Polskę na Akademickich Mistrzostwach Europy w Serbii w Nowym Sadzie zajmując 9 miejsce.
W sezonie 2002/2003 Start ponownie występował w ekstraklasie po zwycięskich barażach z Albą Chorzów. Był to jeden z nielicznych zespołów w ekstraklasie, którego kadra opierała się na wychowankach klubu m.in.: Jacek Olejniczak, Michał Sikora, Przemysław Łuszczewski, Arkadiusz Pelczar, Piotr Ostrowski, Michał Marciniak, Maciej Bielak, Paweł Hołota prowadzonych przez trenera Arkadiusza Czarneckiego, którego wspierał Zenon Jaźwierski. W kolejnym sezonie 2003/2004 Start zajął 12 miejsce i opuścił ekstraklasę.
W 2005 r. koszykarze AZS i Start tworzą jedną drużynę pod nazwą Start AZS Lublin – zespół występuje przez 3 kolejne sezony w rozgrywkach I ligi. Po sezonie 2006/2007 – Start AZS Lublin zajmuje 10 miejsce w I lidze (na 16 drużyn, spadek w kolejnym sezonie).
W 2006 r. drużyna koszykówki AZS Akademii Rolniczej zdobywa Akademickie Wicemistrzostwo Polski i reprezentuje Polskę na Akademickich Mistrzostwach Europy w Guimares w Portugalii zajmując 11 miejsce.
W 2008 roku kadetki AZS UMCS Lublin pod wodzą trenera Cezarego Nowaka zdobywają brązowy medal Mistrzostw Polski.
W 2013 r. Wikana Start Lublin zajmuje 8 miejsce w I lidze (na 16 drużyn). Po pięciu latach zawieszenia reaktywowana zostaje sekcja koszykówki mężczyzn AZS, która bierze udział w rozgrywkach III ligi. W finale Akademickich Mistrzostw Polski koszykarze AZS Lublin zajmują 4 miejsce.
W 2014 r. żeńska drużyna koszykówki AZS Lublin po raz kolejny awansuje do ekstraklasy, a koszykarze AZS Lublin zajmują 6 miejsce w finale Akademickich Mistrzostw Polski. W tym samym roku reprezentacja kobiet U-20, w której składzie gra zawodniczka AZS UMSC Lublin – Monika Skrzecz, zajmuje 6 miejsce na Mistrzostwach Europy dywizji A, Udine (Włochy).
W 2015 r. Start Lublin zajmuje 14 miejsce w ekstraklasie (na 16 drużyn). Zespół koszykarzy AZS UMCS Lublin otrzymuje dziką kartę i uczestniczy w rozgrywkach II ligi.
W 2015 r. w Lublinie rozegrano Mecz Gwiazd Tauron Basket Ligi Kobiet, w którym zagraniczne koszykarki pokonały reprezentację Polski 76:66. W Meczu Gwiazd wystąpiła zawodniczka Pszczółki AZS UMCS Lublin Aldona Morawiec.
31 stycznia 2016 r. żeńska drużyna koszykówki AZS Lublin po raz pierwszy w swojej historii zdobywa Puchar Polski po zwycięstwie w meczu finałowym nad Ślęzą Wrocław 66:58.
Przez pandemię koronawirusa w marcu br. przerwane zostają wszystkie rozgrywki sportowe w Polsce, a Zarząd Polskiej Ligi Koszykówki podejmuje decyzję o zakończeniu sezonu z zachowaniem miejsc w tabeli, co dla Startu Lublin, który zajmował II miejsce w tabeli oznaczało Wicemistrzostwo Polski. Po 40 latach od zajęcia 3 miejsca w 1980 r., Start pod wodzą trenera Davida Dedka ponownie stanął na podium wygrywając 17 spotkań z 22 oraz uzyskał prawo gry w europejskich pucharach. Niewątpliwie jest to najlepszy sezon w historii Startu i sukces nie tylko klubu, ale również całej koszykarskiej Lubelszczyzny.
Historyczną lokatą mogą pochwalić się też koszykarki Pszczółki Polski Cukier AZS UMCS Lublin, które po 21 kolejkach zajęły 4 miejsce w koszykarskiej ekstraklasie.
Lublin jest szczęśliwym miejscem dla reprezentacji Polski koszykarzy, w 2012 r. Polacy zmierzyli się w ostatnim kwalifikacyjnym meczu do EuroBasketu 2013 z Albanią, który wygrali (89:59), w meczu tym zagrał lublinianin Michał Ignerski – zdobywca 11 punktów. Ostatni gwizdek sędziów w tym meczu oznaczał awans reprezentacji Polski z pierwszego miejsca na Mistrzostwa Europy w Słowenii. W roku 2019 Biało – Czerwoni rozgrali z Holandią mecz towarzyski (77:71) w gościnnej hali Globus. Był to jedyny mecz w Polsce przed wylotem na Mistrzostwa Świata w Chinach. Obecność koszykarzy w Lublinie, to w głównej mierze zasługa Prezesa Lubelskiego Związku Koszykówki Marka Lembrycha.
Lubelskie środowisko koszykarskie z inspiracji byłego zawodnika, trenera, reprezentanta Polski, komentatora NBA Zenona Telmana, od lat 90 wspiera akcję charytatywną „Pomóż dzieciom przetrwać zimę”, w jej ramach cyklicznie współorganizuje towarzyskie spotkania z udziałem najlepszych lubelskich sportowców oraz zaproszonych gości, podczas których biletem wstępu na mecze są słodycze. Po meczu podarowane słodycze przekazywane są do Domów Dziecka.
Udział w rozwoju koszykówki w ostatnich latach w województwie lubelskim miały m.in. kluby:
KS Pogoń Puławy, Brzeziny Świdnik, AZS AWF Biała Podlaska, BKS Kadet Biała Podlaska, UKS Orlik – 2 Biała Podlaska, Iflo Biała Podlaska, UPKS Arka Ryki, KR-S Basket Chełm, MKS Basket MKS LOONZ Biłgoraj, MKS Olimp Parczew, MLKS Włodawianka UKS 51 Lublin, Włodawianka, Stowarzyszenie HoopLife Basketball Lublin, MKS Lublin, UKS Biało-Czarni Kraśnik, MKS Chełm, Telektrim Chełm, KKS Novum Lublin, UKS Cztery-Trzy Lublin, UKS III LO Zamość, UKS Piątka Lublin, UKS Rekord Lubartów, ULKS Struś Okrzeja, ULPKS Iskra Konstantynów, MULKS Technik Radzyń Podlaski, UKS Skarpa Lublin, Orlęta Dęblin, Meblotap Chełm, KS LES ESPOIRS Lublin
Rozgrywkami koszykówki w województwie lubelskim zarządza Okręgowy Związek, obecnie działający pod nazwą Lubelski Związek Koszykówki, którego Prezesami od początku powstania Związku byli: Gwidon Salomon, Kazimierz Sobocki, Antoni Gieraś, Ryszard Kister, Tadeusz Pierzchalski, Waldemar Cechowicz, Kazimierz Sobocki, Jerzy Grabarczyk, Zdzisław Zboiński, Henryk Osiński (1976 – 17.05.1992), Leszek Maria Rouppert (18.05.1992 – 27.08.2007), Marek Lembrych od 04.09.2007 – nadal.
Przeglądając historię lubelskiej koszykówki nie sposób wspomnieć o wychowankach z Lubelszczyzny, którzy odegrali znaczące role w historii polskiej koszykówki XXI wieku. Największą gwiazdą tego okresu jest niewątpliwie Michał Ignerski, syn Edwarda koszykarza Lublinianki, wychowanek AZS Lublin, z którym zdobył brązowy medal Mistrzostw Polski kadetów, reprezentant Polski U-18, U-20 i kadry seniorów (2004-2013), zawodnik Śląska Wrocław, Anwilu Włocławek (Mistrz Polski 2019) oraz wielu klubów europejskich. Kolejnymi zawodnikami, których warto wymienić są m.in.: Paweł Hołota, Wojciech Szawarski, Dominik Derwisz, Tomasz Celej, Paweł Kosior, Marek Miszczuk, Michał Sikora, Przemysław Łuszczewski oraz zawodnicy najmłodszego pokolenia: Jakub Karolak, Bartłomiej Pelczar, Tymoteusz Pszczoła, Michał Grzesiak, Jan Wachowicz oraz zawodniczki: Agnieszka Pazur, Małgorzata Jurkowska (Pietraś), Magdalena Koperwas i Katarzyna Trzeciak.
Na kartach historii lubelskiej koszykówki o czym mało kto wie, zapisał się wychowanek Motoru Lublin i reprezentant Polski w piłce nożnej – Jacek Bąk, który występował w kategoriach młodzieżowych w MKS Lublin i Start Lublin.
Warto też wspomnieć, że od 1979 r. działa również amatorska liga koszykówki, którą współtworzyli Andrzej Wawrzycki z Witoldem Miszczakiem, w okresie późniejszym dołączył Mieczysław Piech.
Jest to jedna z najstarszych lig w Polsce, którą obecnie koordynuje Jerzy Żytkowski, wychowanek Startu Lublin, który wspomina, że: „najważniejszymi momentami w jego karierze było zdobycie Mistrzostwa Polski Juniorów w 1970 r. i dwa brązowe medale Mistrzostw Polski zdobyte wspólnie z Kentem Washingtonem oraz spędzenie całej swojej kariery w Starcie Lublin”.
Od 2016 r. działa również liga amatorska Lubelski Nurt Basketu Akademickiego, której organizatorem jest AZS UMCS Lublin.
W latach 2011, 2012 i 2015 w Lublinie odbyły się campy koszykarskie dla dzieci, które poprowadził Marcin Gortat – były gracz NBA.
Specjalne podziękowania kierujemy do Pana Pawła Markiewicza z Centrum Historii Sportu w Lublinie, za udostępnienie materiałów i konsultacje merytoryczną oraz Pani Barbary Szpryngiel, Pana Leszka Postoja, Pana Jerzego Żytkowskiego i Pana Janusza Narkiewicza.
Źródła:
kronikasportu.lublin.eu
www.start.lublin.pl
www.azs.umcs.pl
www.wikipedia.org
przegląd sportowy
narodowe archiwum cyfrowe