W Polsce aktywnie działa około 80 tysięcy organizacji pozarządowych – stowarzyszeń i fundacji, których siedziby są rozmieszczone na terenie całego kraju. 25% organizacji jest zlokalizowanych na wsiach, 24% w małych miastach, liczących nie więcej niż 50 tys. mieszkańców, 18% w średnich miastach, mających między 50 a 200 tys. mieszkańców, a 34% w największych ośrodkach miejskich z liczbą ludności powyżej 200 tys. mieszkańców.
W województwie lubelskim zarejestrowano 441 organizacji pożytku publicznego. Mimo tego, że funkcjonują obok nas ich działalność często jest niedostrzegana przez większość społeczeństwa. Tymczasem to działanie ludzi o podobnych zainteresowaniach, kreuje naszą rzeczywistość i wzbogaca życie mieszkańców inicjatywami wpływającymi na rozwój lokalny, sprzyja środowisku, nauce, kulturze fizycznej, turystyce, dziedzictwu kulturowemu itp. Promocja 1,5% dla OPP to jedna z inicjatyw mających na celu wspieranie organizacji pożytku publicznego, które działają na terenie naszego województwa. W 2022 roku w porównaniu do lat ubiegłych wzrosła liczba podatników, którzy wsparli lubelskie OPP.
Wykaz lubelskich organizacji pożytku publicznego uprawnionych do otrzymania 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych za 2022 rok w 2023 roku (link otwiera się w nowym oknie)
Jak działa mechanizm 1,5%?
Każdy z podatników podatku dochodowego od osób fizycznych na etapie rozliczenia z fiskusem może przekazać 1,5% podatku do wybranej przez siebie organizacji pożytku publicznego (OPP), która jego zdaniem najbardziej potrzebuje wsparcia. Możliwość pozyskiwania 1,5% podatku od osób fizycznych to przywilej dla organizacji posiadających status OPP. Podatnik nie ponosi żadnych dodatkowych kosztów a przekazywane pieniądze trafią bezpośrednio na konto wybranej OPP, która zgodnie z przedmiotem określonym w statucie dokona wewnętrznej dystrybucji środków pieniężnych, realizując tym samym zadania należące do sfery zadań publicznych. Ideę mechanizmu 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych wprowadziła ustawa o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie w 2003 r., a szczegółowe przepisy określające, kto i jak może przekazać 1,5% podatku znajdują się w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Kto może przekazać 1,5% podatku dla OPP?
Podmiotami uprawnionymi do przekazania 1,5% podatku są wszyscy podatnicy rozliczający w danym roku przychody podlegające opodatkowaniu, zatem dotyczy to osób fizycznych rozliczających się
z urzędem skarbowym:
- poprzez standardowy PIT roczny z opodatkowaniem w wysokości 17% (minus kwota zmniejszająca podatek) lub 32%, (niezależnie od źródła dochodu, np.: umowę o pracę, zlecenie, prawa autorskie, zbycie akcji, lub innych źródeł).
- 19% podatkiem liniowym, ryczałtowo od przychodów ewidencjonowanych,
- emeryci i renciści, pod warunkiem, że wypełnią specjalny formularz PIT-OP (stanowiący oświadczenie w sprawie złożenia wniosku o przekazanie 1% podatku wynikającego z rocznego rozliczenia podatkowego na rzecz wybranej organizacji pożytku publicznego) i prześlą – korzystając z systemu elektronicznego, bądź w wersji papierowej – do właściwego urzędu skarbowego. Jeśli emeryci nie złożą PIT-OP w bieżącym roku a dokonali tego w roku poprzednim to 1% ich podatku zostanie przekazany na podstawie wskazania organizacji jak w roku poprzednim.
Podatnicy, którzy zdecydowali się na rozliczenie podatku przez pracodawcę nie mają możliwości przekazania 1,5%. Należy dodać, że nie możemy przekazać więcej niż 1,5% podatku wynikającego z zeznania podatkowego. Jeśli chcemy wspomóc OPP, czy też organizację pozarządową możemy przekazać zadeklarowaną sumę pieniędzy w formie darowizny. Komu więc przekazać swój 1,5% podatku, czym się kierować przy wyborze organizacji? Zanim przekażemy organizacji 1,5% podatku warto przede wszystkim sprawdzić, jak wydała ona pieniądze w poprzednim roku, a nawet w latach poprzednich.
Jak przekazać 1,5% podatku:
Przekazanie podatku nie jest trudne! Można to ująć w skrócie: numer, kwota, cel.
Wystarczy wybrać OPP, podać nr KRS w odpowiedniej deklaracji podatkowej, obliczyć i wpisać kwotę 1,5% podatku. Dla ułatwienia możemy skorzystać z programów np. e-PIT – dokonujących niezbędnych obliczeń oraz wskazujących rubryki do wypełnienia. Rozliczając się z dochodów podatnicy dodatkowo poza wyborem organizacji mogą doprecyzować cel szczegółowy, na jaki zostanie przeznaczony 1,5% podatku. W przypadku organizacji, które prowadzą tzw. subkonta dla podopiecznych, wskazanie celu szczegółowego jest podstawą do przekazania pieniędzy dla konkretnego potrzebującego. Dodatkowo można wyrazić zgodę na przekazanie OPP danych podatnika a Naczelnik Urzędu Skarbowego dane te może udostępnić organizacji. Dyrektor Narodowego Instytutu Wolności-Centrum Społeczeństwa Obywatelskiego (NIW-CRSO) na podstawie danych otrzymanych z Ministerstwa Finansów na bieżąco aktualizuje wykaz ustawowy organizacji pożytku publicznego uprawnionych do otrzymania 1,5% podatku dochodowego od osób fizycznych za 2022 rok w 2023 roku.
Na jednym formularzu zeznania rocznego podatnik może przekazać swój 1,5% dla jednej organizacji, w przypadku rozliczenia z różnych źródeł dochodu (np. rozliczenie w związku z dochodami ze zbycia papierów wartościowych), czyli w przypadku składania wielu deklaracji, może wspomóc działanie wielu OPP. Ważne jest, aby wskazać w rozliczeniu PIT organizację, która jest w wykazie organizacji uprawnionych do otrzymania 1,5%, w innym przypadku urząd skarbowy odstąpi od przekazania 1,5%, który nie trafi do żadnej organizacji, lecz do budżetu państwa, tak jak reszta podatku. Po raz piąty, w 2023 roku, podatnicy otrzymują wypełnione przez pracodawcę lub organ rentowy zeznania podatkowe, mogą je weryfikować i uzupełniać, w tym wskazywać OPP. Wspomniana usługa o nazwie Twój e-PIT znajduje się na portalu podatkowym. Kolejnym warunkiem, aby skutecznie przekazać 1,5% dla wybranej OPP, jest złożenie deklaracji podatkowej w ustawowym terminie (potem można ją korygować), oraz zapłacenie należnego podatku, który jest podstawą ustalenia kwoty przekazywanej dla OPP.
Pamiętajmy o sprawdzeniu danych – podanie błędnego numeru konta lub błędnego numeru KRS nie pozwoli na przekazanie 1,5% na rzecz organizacji (dane te mogą podlegać korekcie, jak każda inna pozycja deklaracji rocznej).
W 2023 roku deklaracje podatkowe PIT 2022 składać należy:
- do 2 maja 2023 roku (wtorek) > PIT-28;
- do 2 maja 2023 roku (wtorek) > PIT-36, PIT-36L, PIT-37, PIT-38, PIT-39, również PIT-OP.