21 listopada 2023 r. na Jasnej Górze został podpisany list intencyjny pomiędzy Zakonem św. Pawła Pierwszego Pustelnika a Województwem Lubelskim w celu podjęcia wspólnych działań zmierzających do realizacji fragmentu Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Kulturowego Paulinów na Lubelszczyźnie. Do jego głównych punktów w regionie będą należeć kompleks zabudowań kościelno-klasztornych Parafii pw. Świętego Ludwika i Klasztoru Paulinów we Włodawie oraz Klasztor Zakonu Paulinów w Leśnej Podlaskiej wraz z Sanktuarium Matki Bożej Leśniańskiej.
Podczas wydarzenia Zakon Św. Pawła Pierwszego Pustelnika reprezentował O. Arnold Chrapkowski – Przełożony Generalny Zakonu, natomiast Województwo Lubelskie Zdzisław Szwed – Członek Zarządu Województwa Lubelskiego. Międzynarodowy projekt Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Kulturowego Paulinów jest odpowiedzią na aktualne trendy turystyczne, w których istotną rolę odgrywa turystyka oferująca możliwości przeżyć duchowych, oparta o aktywności plenerowe, realizowane poza utartymi szlakami, często z wykorzystaniem szlaków kulturowych. Włączenie się w jego tworzenie województwa lubelskiego wynika również z zapisów Strategii Rozwoju Województwa Lubelskiego, która jako jeden z głównych kierunków działań w obszarze turystyki wskazuje rozwój turystyki zrównoważonej.
Dziedzictwo Paulinów
Historia zakonu sięga XIII wieku. Za jego założycieli uważa się biskupa Bartłomieja, ordynariusza Pięciu Kościołów oraz błogosławionego Euzebiusza z Ostrzychomia. Patronem jest św. Paweł z Teb. Paulini w ciągu swojej blisko 700-letniej historii wytworzyli własny styl założeń architektonicznych. Wiele budowli, pomimo licznych wojen przez wieki, zachowało się do dziś. Zachowały się również zabytki ruchome: archiwalia, rękopisy, starodruki, malarstwo, rzeźba, meble, paramenty liturgiczne (złotnictwo i tkaniny), dawne instrumenty muzyczne oraz zabytkowe księgi liturgiczne.
Idea i trasa szlaku
Głównym założeniem powstającego Szlaku jest ukazanie historii i kultury Zakonu Paulinów. Nawiązując do jego idei jest duchowością w drodze (duchowość połączona z aktywnością) z charakterystycznym charyzmatem. Adresatami szlaku są zarówno głęboko religijni wierni kościoła, którzy odnajdą na nim bliski kontakt z Bogiem, jak i osoby, dla których paulińskie dziedzictwo to przede wszystkim zjawisko kulturowe i historyczne. Odnajdą się na nim również turyści aktywni poszukujący malowniczych tras pieszych i rowerowych.
Pierwszym etapem szlaku było włączenie obiektów położonych w województwie śląskim: częstochowski zespół klasztorny ze znanym na całym świecie Narodowym Sanktuarium NMP Królowej Polski na Jasnej Górze, pobliski klasztor wraz z parafialnym kościołem pw. św. Barbary oraz klasztor z Sanktuarium Matki Bożej Patronki Rodzin w Leśniowie. W 2021 roku włączono miejsca z województwa małopolskiego: klasztor na Skałce w Krakowie, będący małopolską perłą dziedzictwa paulińskiego oraz dom zakonny i kościół parafialny NMP Częstochowskiej w Czerwiennym na Podhalu, zwany potocznie Bachledówką. W najbliższych planach jest dołączenie obiektów z województwa lubelskiego i mazowieckiego oraz kolejnych miejsc Polsce, a później także na terenie Słowacji i Węgier – kolebki Zakonu – aż po Chorwację.
Paulini we Włodawie
Historia paulinów we Włodawie sięga czasów, kiedy dziedzicem dóbr włodawskich był Ludwik Konstanty Pociej. Do nowo wybudowanego klasztoru zakonnicy wprowadzili się w 1718 roku, a następnie w latach 1731 – 1780, z pomocą Zakonu na Jasnej Górze, wybudowano barokową świątynię pw. św. Ludwika. Parafia urosła do kilku tysięcy wiernych. Podobnie jak w Leśnej Podlaskiej, również we Włodawie chęć pomocy powstańcom styczniowym zakończyła się dla paulinów kasacją konwentu w listopadzie 1864 roku. W 1992 r. ojcowie, po przeszło stu latach przymusowej nieobecności, powrócili do swego klasztoru we Włodawie i przebywają tu do dziś.
FOT.: Jasna Góra FB