Od marca 2022r. w Województwie Lubelskim miały miejsce obchody upamiętniające 80. rocznicę Akcji Reinhardt. Obchody zostały zainaugurowane w dniu 17 marca w Centrum Spotkania Kultur w Lublinie i potrwały do listopada 2023 r.
W uroczystości zaangażowane były miasta, gminy i powiaty z województwa lubelskiego, w których przed wojną mieszkali polscy Żydzi. W wielu gminach lokalne władze, społeczności, szkoły i jednostki ochotniczej straży pożarnej włączyły się w prace porządkowe na cmentarzach żydowskich. O uczczenie pamięci polskich Żydów zamordowanych podczas drugiej wojny światowej zadbały również m.in. szkoły, uczelnie wyższe, muzea, biblioteki, ośrodki kultury i inne instytucje pamięci. Organizowane były konferencje, prelekcje, wystawy, marsze, a także koncerty i spotkania z młodzieżą m.in. w Krasnymstawie, Puławach, Rykach, Niemcach, Rykach, Goraju, Józefowie, Łukowie, Turobinie, Sosnowicy, a także obchody w Modliborzycach, Radzyniu Podlaskim, Łomazach, Chełmie czy Hrubieszowie.
Symbolicznym wydarzeniem wśród wielu uroczystości upamiętniających Ofiary Akcji „Reinhardt” było odsłonięcie pomnika w Lasach Kozłowieckich, nowa ścieżka edukacyjna na tzw. „Kopaninie” oraz odsłonięcie tablicy w Serokomli.
Na uwagę zasługuje również cykl programów, realizowanych i emitowanych przez TVP3 Lublin, zatytułowany „Szlakiem lubelskich Sztetli. Życie. Zagłada. Shoah. Pamięć”. W reportażach pokazane są miasta i miasteczka w regionie, tzw. sztetle wraz z ich dawnymi mieszkańcami. O ich życiu przed wojną, zagładzie oraz o pamięci mówią historycy, regionaliści, muzealnicy, nauczyciele, samorządowcy, a także ocaleni lub ich potomkowie, którzy dziś mieszkają na całym świecie.
Z inicjatywy Marszałka Województwa Lubelskiego Jarosława Stawiarskiego utworzono projekt przekazania tablic z brązu do wszystkich 124 miejscowości województwa, zamieszkałych niegdyś przez społeczność żydowską. Tablice są umieszczane na budynkach urzędów gmin i miast, aby pamięć o naszych żydowskich sąsiadach nadal trwała i była podtrzymywana także w kolejnych pokoleniach.
Jesteśmy dumni, że mieszkańcy naszego Województwa okazują szacunek i cześć Ofiarom tych tragicznych wydarzeń, angażując się aktywnie w działania upamiętniające oraz wychodząc z własną inicjatywą.
DO POBRANIA
„80 Rocznica 16-17 marca 1942 r. – 3-4 listopada 1943 r. Upamiętnienie Ofiar Akcji Reinhardt” – publikacja podsumowująca najważniejsze wydarzenia związane z obchodami rocznicowymi (link otwiera się w nowym oknie)
Beginning in March 2022, ceremonies commemorating the 80th anniversary of Operation Reinhardt were held in the Lublin Voivodeship. The commemoration was inaugurated on the 17th of March at the Center for the Meeting of Cultures in Lublin and continued until November 2023.
Towns, municipalities and poviats the Lublin Voivodship, where Polish Jews lived before the war, were involved in the ceremonies. Among many municipalities, local authorities, communities, schools and volunteer firefighting units engaged in cleanup work at Jewish cemeteries. The remembrance of Polish Jews murdered during World War II was also commemorated by schools, universities, museums, libraries, cultural centres and other memorial institutions, among others. There were organised conferences, lectures, exhibitions, marches, as well as concerts and youth meetings among others in Krasnystaw, Puławy, Ryki, Niemce, Goraj, Józefów, Łuków, Turobin, Sosnowica, as well as the commemorations in Modliborzyce, Radzyn Podlaski, Łomazy, Chełm and Hrubieszów.
The symbolic event amidst the numerous ceremonies commemorating the Victims of Operation „Reinhardt” included the unveiling of a monument in the Kozlowiecke Forest, a new educational path on the so-called ‘Kopanina’ and the unveiling of a memorial plaque in Serokomla.
Noteworthy is also a series of programmes produced and broadcast by TVP3 Lublin, entitled „On the trail of Lublin’s Shtetls. Life. Holocaust. Shoah. Memory.” (pol. „Szlakiem lubelskich Sztetli. Życie. Zagłada. Shoah. Pamięć.”). The reports show towns in the region, the so-called shtetls, along with their former residents. The stories are told by historians, regionalists, museum professionals, teachers, local government officials, as well as survivors or their descendants, who today reside around the world, talking about their pre-war life, the Holocaust and memory.
On the initiative of the Marshall of the Lublin Voivodeship Jarosław Stawiarski, a project has been created to donate bronze plaques to all 124 towns in the voivodeship that were once inhabited by the Jewish community. The plaques are being placed on the buildings of municipalities and towns, so that the memory of our Jewish neighbours remains and is maintained in future generations.
We are proud that the residents of our Voivodeship are showing respect and honour to the Victims of these tragic events by actively engaging in commemorative activities and taking the initiative themselves.
Below you can find a link to the publication „80th Anniversary 16-17 March 1942 – 3-4.11.1943 Commemoration of the Victims of Operation Reinhardt”, in which we have summarised the most important events of this anniversary period.