W nocy z 16 na 17 marca 1942 roku miał miejsce pierwszy transport ok. 1600 Żydów z lubelskiego getta do obozu zagłady w Bełżcu. Wydarzenie to zapoczątkowało niemiecką Akcję „Reinhardt”, podczas której Niemcy wymordowali ponad 1,5 mln Żydów.
Kryptonim „Reinhardt”, oznaczał operację eksterminacji Żydów z Generalnego Gubernatorstwa i okręgu białostockiego przeprowadzoną w latach 1942-1943 na terytorium okupowanej Polski w ramach Endlösung der Judenfrage (tzw. ostatecznego rozwiązania kwestii żydowskiej).
W sumie do końca 1942 roku III Rzesza wymordowała niemal 1,3 mln Żydów z dystryktów warszawskiego, radomskiego, lubelskiego i krakowskiego. Ponad pół miliona z dystryktu Galicja i około 130 tys. z okręgu białostockiego. Ostatnim etapem Akcji „Reinhardt”, było zamordowanie w dniach 3-4 listopada 1943 roku ponad 40 tys. Żydów umieszczonych w obozach w Poniatowej, Trawnikach i Majdanku (niem. Aktion „Erntefest” tj. Operacja „Dożynki”).
Uroczystości rocznicowe w Lublinie, będące inicjatywą podjętą przez Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego w Lublinie, rozpoczęły się 16 marca 2022 roku na Placu Teatralnym oraz w Centrum Spotkania Kultur.
W inauguracyjnych uroczystościach uczestniczyli: marszałek Jarosław Stawiarski, wicemarszałek Zbigniew Wojciechowski oraz członkowie zarządu Zdzisław Szwed i Bartłomiej Bałaban
W programie znalazły się: wykład izraelskiego historyka Akivy Azulaya, wspomnienia osób ocalałych z zagłady, reportaż TVP3 Lublin pt. „Miejsca – Zagłada – Pamięć”, a także koncert Orkiestry Symfonicznej Filharmonii Lubelskiej.
Wieczorem odbył się marsz pamięci z lampionami. Potomkowie ofiar wraz z mieszkańcami miasta przeszli szlakiem „Droga do Umschlagplatz” do dawnej rampy kolejowej przy ul. Zimnej, gdzie przy pamiątkowej tablicy złożono wieńce i znicze.
17 marca miała miejsce wyprawa „Szlakiem lubelskich sztetli” dla gości zagranicznych. Do wyboru były dwa szlaki rozpoczynające się i kończące w Lublinie – do Izbicy, Szczebrzeszyna i Zamościa oraz do Kocka i Kazimierza nad Wisłą.
Transmisja z Gali „Upamiętnienie Ofiar Akcji Reinhardt w 80. rocznicę” (link otwiera się w nowym oknie)